Hilal Özcan birinci romanını yazdı. Benim için röportaj yaptığım her isim çok özel; fakat Hilal Hanım ile biraz daha özel oldu. Onu, Instagram’da takip etmeye başladığım günden beri bir abla üzere sevdim, kabul ettim sanırım. Onunla birinci kere İclal Aydın’ın toplumsal medyadaki önerisi ile karşılaştım. Ve artık keyifle sohbet ettiğimiz, fotoğraf çekimlerinde çok eğlendiğimiz bir röportajın girişini yazıyorum. Hayat sahiden çok tatlı müsabakalar, çok hoş heyecanlar içermiyor mu? İşte bu söyleşide tüm bunlar var. Bizi buluşturan kitapların, anların toplamına duyulan minnet var…
Keyifli okumalar…
KENDİMİ BİLDİM BİLELİ TEK AYNAM İNSANİ BEDELLER OLDU
– Hilal Hanım birinci sorum daima tıpkı; lakin aldığım karşılıklar beni o denli heyecanlandırıyor ki… Hisleriyle, kalemiyle Hilal Özcan kimdir? Hilal kendini nasıl anlatır?
Kendimi bildim bileli tek aynam insani kıymetler oldu. O aynaya her baktığımda kendimi çok başarılı bulmadım olağan ki; lakin aynanız insani kıymetler üzerinden sizi yansıtan bir aynaysa, baktığınızda gördüğünüz şeyler kıyafetiniz, fiziğiniz, statünüz ya da benzerleri olmuyor. Vicdan, adalet, düzgünlük üzere mevzular çıkıyor karşınıza ve bu terazideki sonuçlar üzerinden şekillenip kendinizi tanımlamaya çalışıyorsunuz. Neyi ne kadar yapabildiğimiz daima tartışmalıdır, günün sonunda aynadaki imgemizi değiştirip düzgünleştirmeye çalışacağımız durumlarla da karşılaşabiliriz; lakin her şeyin insan için olduğunu unutmadığımızda, en azından, aynada kendimizle göz göze gelmekten çekinmeyiz.
– Yazmaya nasıl başladınız?
Hayatımdaki bir sürü şeye başlama nedenim beşere duyduğum merak ve inançtır. Bu, çocukluğumdan itibaren kitap okuma nedenimken, vakitle yazma nedenime de dönüştü. İnsanı ve hayatı, edebiyat kadar bütünlüklü ve düzgün anlatabilen çok az alan sayabiliriz.
– Yazma rutininiz nedir?
Zorlayıcı, kuralcı, olmazsa olmazları olan bir yazma ritüelim yok. Çabucak her yerde, her vakit yazabilirim. Katı ritüelleriniz olmayınca neredeyse günlük bir yazma rutini tutturabiliyorsunuz. Kurgu, olay örgüsü ve karakterler düzgünce oturana kadar daha çok notlar alırım. Masa başı çalışmasına geçtiğimde yakaladığım yazma rutiniyse bazen beni bile şaşırtacak derecede sıklaşıp ağırlaşır.
METNİN İÇİNDEN YÜKSELEN BU SESLERİ DUYA DUYA YAZMAYA DEVAM EDİYORSUNUZ
– Birinci romanınız “Kalbimin Kendine Nazaran Nedenleri Vardı” hakkında konuşacağız. Ne naif bir ismi var. İsminin öyküsüyle başlayalım mı? Paylaşır mısınız bizimle?
Romanların isminin en sona kalabildiğini daha evvel bir sürü müelliften duymuş, okumuştum. Benim romanımda da o denli oldu. Birkaç isim ortasında gidip geldik ve sonunda içimize oy birliğiyle sinen, bizi en heyecanlandıran isim İclal Aydın’ın teklifiyle “Kalbimin Kendine Nazaran Nedenleri Vardı” oldu.
– İclal Aydın Kitap Kulübü’nden çıkan ikinci kitap sizinki. Nasıl bir kulüp burası? Derine inmeden biraz ondan bahsedelim mi?
İclal Aydın Kitap Kulübü, Alfa-Everest Yayınevi’nin çatısı altında kuruldu. Okurda aidiyet ve inanç uyandırmayı amaçlayan, yazıya olan inancımızı ve umudumuzu daima taze tutmayı hedefleyen kitap kulübünün dizi editörlüğünü İclal Aydın yapıyor. Birinci kitap Pınar Maro’nun çok sevilen “Mutluyken Vakit Süratli Akar” adlı anı romanıydı. Can Çelebi’nin bayan dünyasının sessizliğine ses olacağına inandığım “Bir Yara Bir Dilsiz Oda” isimli romanıysa yeni yayımlandı.
– Yazım süreciniz nasıl gelişti? Araştırmalarınız, planlamalarınız ne kadar bir müddette yazdınız romanı?
Yazacağıma ait içimde benim bile net biçimde takip edemediğim bir hazırlık çoktan başlamış olmalı ki, romanın çatısını kurmaya yetecek kadar olan kısmı su üzere aktı diyebilirim. Lakin sonra yazdıklarınıza tekrar tekrar baktıkça, metnin kendisinin sizi yazmaya çağırdığı yerleri görüyorsunuz. Örneğin birtakım karakterler “Beni daha çok anlat, ben bu kadar değilim.” diyor âdeta. Ya da “Hayır, ben bunu söylemezdim, bu türlü yapmazdım.” diye diretiyor. Metnin içinden yükselen bu sesleri duya duya yazmaya devam ediyorsunuz. Birinci taslaktan sonraki bu süreçle birlikte, bir-bir buçuk yıla yayıldı romanın tam olarak tamamlanması.
AŞK DA TIPKI BİLGİ ÜZERE İÇİMİZDE BİZATİHİ HAZIRDIR
– Romanınız için yalnızca bir aşk romanı deyip geçmek içime sinmiyor benim. Muharriri, romanını nasıl tanımlıyor pekala?
Romanda üç aşk var. Ece ile Kenan, Selda ile Kürşat ortasındaki aşkla Ceyda’nın Kenan’a duyduğu tek taraflı aşk. Lakin bu üç aşk da, onları yalnızca karşı tarafa değil, birebir vakitte insan olmanın sınırsız potansiyeline çekiyor. Aşkın değiştirici, dönüştürücü, özgürleştirici, kimi vakit meydan okutan, kimi vakit da yıkıcı bütün tecrübelerinden geçerlerken birbirlerinden evvel aslında kendi asıllarıyla tanışıyorlar. Aşkın beşere sunduğu bu eşsiz tecrübe günümüzde unutulur oldu. Romanıma yalnızca bir aşk romanı diyemeyiz, haklısınız. Lakin aşkın gerçeğini ve gücünü hatırlatmasını da isterim.
– Karakterlerinizden konuşalım istiyorum. Ece çok etkileyici bir kadın! Aşkla buluşması ve bir yandan da ömrünün ağırlığı… Ece, müellifinin gözünde nasıl bir karakter? Onu, sizden dinleyelim mi?
Bir roman genişliğinde anlatabildiğim bir karakteri kısaca tekrar anlatmaya çalışmak, kendimizi tanıtmak için işyerlerine gönderdiğimiz özgeçmişler kadar tatsız tuzsuz olacaktır. Buna karşın anlatmayı denersem, masumiyet süzgecinden geçirmediği hiçbir şeye, hiçbir güce ya da hiçbir fırsata gönül indirmemiş biri. Hoşluğunun de tesiriyle yarattığı çekim alanına kapılmamak güç. Ancak o olana girip ona yaklaşabilmek, onun koyduğu uzaklıklardan çok, sizin kendinize olan mesafenizle ve bu uzaklığın samimiyetiyle ilgili bir sıkıntı. Lakin kendi üzere olmaya çok yaklaşmış biri, Ece kadar kendi üzere olmaya yaklaşmış biriyle ortasındaki arayı yıkabilir. Romandaki Kenan gibi…
– Şöyle bir cümle var, çok ilgimi çekti: “Ece, Kenan’a onu görür görmez âşık olmamıştı; Kenan tarafından görülür görülmez içindeki aşk gün yüzüne çıkmıştı.” Aşk, biri tarafından görüldüğümüzde mi uyanıyor içimizde?
Platonik aşkı dışta tutarsak, aşkın uyanma biçimlerinden birinin bu olduğunu söyleyebiliriz. Ece üniversitede ideoloji dersleri veriyor ve bu derslerde insanın bilgiyi nereden, nasıl ve ne vakit edindiği de sorgulanıyor. Bilginin insanın içinde doğuştan var olup olmadığına bakılıyor. Aşk da tıpkı bilgi üzere içimizde resen hazırdır. Uyanıp yaşar hale gelmesi içinse birinin onu görmesi ve bize göstermesi gerekir. Ece’yle Kenan’ın ortasındaki aşkın bakışlarla alevlenişi biraz da bu yüzden. Birbirlerine daha evvel kimsenin onlara bakmadığı üzere bakıyorlar. Birileri bize o denli baktığında, kendimiz bile kendimizi daha evvel görmediğimiz biçimde görürüz. Bizde var olduğu halde var olduklarını bilmediğimiz yanlarımız açığa çıkıp bize katılır ve kendimizdeki bu zenginleşme ve derinleşme, bizdeki meyyit ya da uyuyan tarafların uyanıp yaşar hale gelmesi, beraberinde aşkı da getirebilir.
– Pekala siz aşkı nasıl tanımlıyorsunuz?
Aşkın tariflere sığabileceğini düşünmüyorum. O yüzden romanda şöyle diyorum: “Ona nazaran aşk, bu dünyaya ilişkin değil. Güya öteki bir gezegende yaşıyor ve tabiatı ölümsüz. Bize yüzünü gösterdiği, içimize düştüğü anda, aslında bizi de o ölümsüzlüğe çağırıyor. Lakin biz bunu anlamıyoruz. Diğer bir kozmosun varlığı olan aşkı bu dünyada yaşatmaya çalışıyoruz. Bu da suyun olmadığı bir gezegende çiçek ekmeye benziyor. Biz aşkın öldüğünü zannediyoruz fakat aslında aşk yalnızca bu dünyada ölüyor. Ve şayet onu yaşatmak istiyorsak, onu bu dünyada tutmakta diretmek yerine, aşkın kendi âlemine geçmemiz gerekiyor.”
HİÇBİR KARAKTER, ROMANDA BİRİNCİ GÖRÜNDÜĞÜ HALİYLE VE BAŞLADIĞI YERDE KALMIYOR
– Romandaki bir başka çift de Selda ve Kürşat! Onlar da hayata geç başladıklarını düşünen iki kalbi kırık. Kırgınlıklarından ve üzerine gelecek delici bakışlardan sıyrılıp evlenmeyi planlıyorlar. Toplumumuza baktığımızda, bu sağlıklı bir karar mı? Yoksa daha mı çok yorulacaklar?
Kenan’ın ablası Selda, geçmişte yaşadığı kalp kırıklığının acısını dondurmaya çalışırken yılların nasıl geçip gittiğini fark edemiyor. Ve günün birinde, yalnızlığına çoktan alıştığını sanmışken, güçlü bir yaş vurgunu yaşıyor. Kürşat da aşağı üst Selda’yla tıpkı yaşları sürüyor lakin o daha evvel evlenip ayrılmış. Üstelik bir de çocuğu var. Selda hem kendi yaşının geçkinliğinin hem de Kürşat’ın durumunun aileler ve onları sevenler ortasında bir cins razı oluşa yol açacağını düşünüyor. Kürşat’la ortalarında doğan aşka bu türlü ince bir gölgenin bile düşmesini istemiyor. O yüzden de, alışılmamış sayılabilecek bir evlilik planı yapıyorlar. Dayatılanın, alışılanın dışına çıkmak sanıldığı kadar sıkıntı mudur, bu hal aşkı yorar mı yoksa korur mu, bunlara her okur kendi ismine karar verecektir sanıyorum.
– Karakterleriniz gerçek hayatta karşılığı olan şahıslar mi yoksa büsbütün kurgu mu?
Gerçeklikten geriye kalan tek tek bireyler değil de, insanın özünü oluşturan ortak hisler galiba. Karakterlerim büsbütün kurgu eseri; lakin bütün kurgu karakterlerden umulduğu üzere insanın özünden kesimler taşımalarını ve okurlara gerçek hayatı, hatta kendi hayatlarını hatırlatmalarını dilerim.
– Karakterleriniz ortasında en çok kime yakınlık duyuyorsunuz ve ne sebeple?
Romanın geniş bir takımı var ve ortalarında ayrım yapmam hakikaten sıkıntı. Ama hepsinin ortak bir tarafı var: Hiçbir karakter, romanda birinci göründüğü haliyle ve başladığı yerde kalmıyor. Geçtikleri gönül eğitimlerinin ve imtihanlarının sonunda kendi derinliklerine hakikat uygunlukla yol alıyorlar. En çok onların bu ortak tarafına yakınlık duyduğumu söyleyebilirim.
– Pekala Hilal Hanımcım, muharrir olmak, bir roman muharriri olmak nasıl bir hismiş?
Roman yazmak, bir romanla ve onun karakterleriyle yaşamak, romandaki aşk üzere, âdeta öteki bir alan açıyor içinizde. Fakat o tecrübeden geçmiş olanların anlayabileceği bir alan. Roman müellifi olmanın nasıl bir his olduğunu söylemem içinse erken daha. Ben de bu duyguya alıştıkça, onunla yaşadıkça anlayacağım sanırım.
BENİ PSİKOLOJİYE ÇEKENLE EDEBİYATA ÇEKEN ORTAK NOKTA BU
– Psikoloji Kısmı mezunusunuz. Bu kısımda okumuş olmanın yazarlığınız üzerine ne üzere tesirlerini hissettiniz?
Başta da dediğim üzere, hayatımdaki bir sürü şeye başlamam, beşere duyduğum merakla ilgili. Beni psikolojiye çekenle edebiyata çeken ortak nokta bu. Psikoloji bilgisi, romanımdaki karakterlerin kişiliklerini daha yeterli anlamamı sağladı elbette. Bu manada, romanın tabanında bir bütün halinde beşere ait çözümlemelerim de yer almıştır kesinlikle. Ama benim yazmak istediğim bir psikoloji kitabı değildi alışılmış. O yüzden psikolojiyi, edebiyatın önüne geçirmemekte daha en başından kararlıydım.
– Ece’nin dersleri romanda gerçek bir ders edasında geçiyor. Öylesine gerçek ki! Tıpkı vakitte öğretici yanları olan bir roman bu. Bunu bilhassa mi kurguya dahil etmiştiniz, yoksa akış içinde mi gelişti her şey?
Romandaki derslerin okurdan gördüğü ilgi beni hakikaten çok keyifli etti. Dersleri romana yerleştirmenin aşılması gereken edebi pürüzleri vardı. En ufak bir sürçmede, roman yapısının dışına düşmede, dersler bütün ilgi çekiciliğine karşın sırıtabilirdi. Öteki bir bütünlüğe aitmiş üzere görünebilirdi. Ancak romanda hem aşka ve beşere bir ortada bakılması, hem Ece’nin öğretmenliği ve Kenan’ın öğrenciliği, hem de ortalarındaki aşkın birazda da o derslerin içeriğinden beslenmesi ve sınıfta dersler sırasında yaşanması kelam ettiğiniz gerçekliği güçlendirdi sanıyorum.
– Sizi Instagram’da da takip ediyorum. Orada da epeyce bilgilendirici paylaşımlar yapıyorsunuz. Mesleğinizi yazarlıkla birlikte nasıl bir noktaya taşımayı hedefliyorsunuz?
Psikologlukla müelliflik, başka birçok mesleğe nazaran tahminen bir kesim daha fazla etkileşim içindeler; fakat aslında avukatlıkla, doktorlukla ya da bilgisayar mühendisliğiyle müelliflik ne kadar birbirini desteklerse, tesiri bende de o kadarlık olacaktır. İki alanda da işimi layığıyla yapmak için çabalayacağım; fakat ikisinin aslında farklı şeyler olduğunu unutmadan.
İkinci bir romanın hazırlığına başladınız mı?
Neredeyse bizatihi oldu bu. İkinci romanın hazırlığına başladığımı, başlamadan evvel değil de, başladıktan sonra fark ettiğimi söyleyebilirim. Bu da yazmanın tabiatındaki süreklilikle ilgili olsa gerek.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Hilal Özcan: Teşekkür ederim.
Kalbimin Kendine Nazaran Nedenleri Vardı
Hilal Özcan
Artemis Yay.
S.: 302
Kitabı satın almak için tıklayınız:
*
Damla Karakuş
Instagram:
