“Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da, Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıktı.”
Hepimiz ilkokuldan beri bu cümleyi ezbere biliyorduk. Bu Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcıydı ve 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilene dek sürdü. Kalbimizde ülkemiz için duyduğumuz sevginin derinliği büyük şüphesiz. Bu öykünün de yaşanmışlığı işte o kadar derin.
Öyleyse 100. yılında Atatürk’ün “Bugün benim doğum günüm” dediği, daha sonra da gençlere “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak ikram ettiği bugünü, hazırlık öyküsü, Atatürk’ün kelamları, ünlü şairlerin şiirleri ve kitaplarla analım mı?
19 Mayıs’ımızın 100. yılı kutlu olsun!
HAZIRLIK HİKÂYESİ
Atatürk, tüm hazırlıkları başlatmıştı. Artık yola çıkma vakti gelmişti. 16 Mayıs sabahı Şişli’de bulunan konutundan çıkarak Kız Kulesi önünde kendisini bekleyen Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkacaktı. Bir gün öncesinde kız kardeşi Makbule Hanım’dan akşama şöyle hoş bir sofra hazırlamasını istemişti. Sabah yola çıkacağını duyan anacığı Zübeyde Hanım ise kötüleşmişti. Hekimler çağırıldı, sabaha kadar annesini teselli etmek de kendisine düşmüştü. Tahminen en çok kendisinin muhtaçlığı vardı; lakin sabaha dek annesine moral verdi. Üçü de farkındaydı; anne oğulun, abi kardeşin birbirini son görüşü olabilirdi. Bu, kurtuluşun savaşıydı…
Peki ya daha da öncesine gidersek, Bandırma Vapuru nasıl hazırlanmıştı? O, hangi vapurdu?
28 Mayıs 1915’te, I. Dünya Savaşı tüm hararetiyle devam ediyordu. Bir Türk vapuru, Çanakkale Boğazı’ndaki mayınların ortasından geçerek Marmara Denizi’ne çıkmayı başarmışken, İngiliz E-11 denizaltısının periskobundan Kaptan Nasmith’in görüş alanına takıldı. Tehlikeden habersiz Silivri açıklarında ilerleyen vapura pürüz olacaktı. Denizaltı, takip ettiği vapura yaklaştı ve atış alanına girdiğinde Yüzbaşı Nasmith kararlı tutumuyla ateş buyruğunu çoktan vermişti. Çanakkale’ye yardım götürmekte olan ve artık yavaş yavaş sulara gömülen vapur, Haliç’e taşındı ve tamir edildi. İşte o vapur, 16 Mayıs sabahı Samsun’a hakikat yol alacak olan Bandırma vapuruydu.
Tarihten bir anekdot daha var…
16 Mayıs sabahı Atatürk ailesiyle vedalaşırken, vapurun kamarotu Hacı Tevfik Beyefendi de 14 yaşındaki oğlu Nurettin ve karısını da yanına alarak limana ulaşmak için meskenden çıkmıştı. Nurettin, Atatürk’ü görmek için can atıyordu. Rıhtıma geldiklerinde annesi babasıyla vedalaştı ve sonra Hacı Tevfik Beyefendi, oğlu ile sandala binerek kıyıdan uzaklaştı.
Nurettin, Bandırma’ya vardığında gördüğü Atatürk, ona ismini sordu. Yıllar sonra Atatürk’ün kütüphanecisi olarak Nuri Ulusu ismiyle karşılaşacağımız Nurettin, istediği üzere Atatürk ile tanışmış, babasını bırakmış, tıpkı sandalla kıyıya geri dönerken, Atatürk’ün kendisine söylediği şu kelam kulaklarında tekrarlanıyordu:
“Bu ülke hepimizin; fakat temel siz gençlerin! Uğraştan yılmak yok. Tamam mı?”
100 yıl önceydi…
(Hikâye için Sunay Akın’a teşekkür ederim.)
19 MAYIS’I ANLATAN İKİ ÇOCUK KİTABI
19 Mayıs’ın 100. Yılına özel Martı Yayınları’ndan iki kitap seçtim. Çocuklara yazılmış; fakat yetişkinleri de saracak iki kitap…
HER ÇOCUK BİRAZ ATATÜRK’TÜR
Bu kitap, okur çocuğa hitap ediyor ve diyor ki: “Artık içinde bir keşfe çıkma vakti geldi”.
Her çocuğun içinde bir Atatürk barındırdığı mottosundan yola çıkan kitap, kitapta sürdürdüğü çalışmalarla, okurunun Atatürk ile olan misal taraflarını keşfe çıkmasını sağlıyor. Atatürk’ün genlere emanet ettiği bu yurt içinde neden senin de tarihe geçecek bir başarın olmasın niyetinden yola çıkarak, ona çok çalışmasını öğütlüyor.
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
UNUTULMAYAN KELAMLARIYLA ATATÜRK
Yazar Bahar Sarıkaya, bir öğretmen ve bir anne olarak ağırlaştığı kitabında, Atatürk’ü anlamak için onun fikirlerini anlamak gerektiğinden yola çıkarak onun kelamlarını, öğütlerini 19 Mayıs’ın 100. yılına özel derlemiş.
Bu kitapta, “Ben 19 Mayıs’ta doğdum” diyen Atatürk’ün, çocuklar, bayanlar, özgürlük ve bağımsızlık, eğitim, kültür, sanat, müzik ve spor ile ilgili söylediği tüm kelamları, çocukların günümüz lisanıyla anlayacağı bir yalınlıkta buluyoruz…
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
ATATÜRK’TEN KELAMLAR
Atatürk’ü anlamak için onun söylediği kelamlara, fikirlere bakmak gerektiğini söylediğimize nazaran buradan devam ederek, birkaç değerli kelamına yer verelim. Siz de en çok beğendiklerinizi benimle paylaşın, olur mu?
*
– Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir.
*
– Biz Türkler, tüm tarihimiz boyunca bağımsızlık ve özgürlük timsali olmuş bir milletiz.
*
– Benim naçiz bedenim elbette bir gün toprak olacaktır, lakin Türkiye Cumhuriyeti ebediyen payidar kalacaktır.
*
– Ey yükselen yeni jenerasyon, gelecek sizindir. Cumhuriyeti biz kurduk; onu yükseltecek ve sürdürecek sizsiniz.
*
– Beni görmek demek vilayetle yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi, benim hislerimi anlıyorsanız bu kâfi.
ÜNLÜ ŞAİRLERDEN ŞİİRLER
NUTUK – TURGUT UYAR
…
İşte böylelikle efendiler!
Aşk istediler, verdim.
Ateş istediler, verdim.
Ekmek istediler, verdim,
Güldüler, palavra dediler, olmaz dediler.
Uğraştım sonunda en hoş boyalarla,
Önümüze bir bütün harita çıkardım…
Ben, Atatürk’üm öldüm – demiştim esasen –
İşte nutkumu da baştan sona okudum.
Öldüm; fakat gözüm geride değil,
Kitabım bir uzun bir hoş oldu.
Hem ne yeterli ettim, ne güzel ettim de efendiler!
Sonunda “Ey Türk Gençliği” dedim.
BİR GEMİ YANAŞTI SAMSUN’A – CAHİT KÜLEBİ
Bir gemi yanaştı Samsun’a sabaha karşı,
Selam durdu kayığı, çaparası, takası,
Selam durdu tayfası.
Bir duman tüterdi bu geminin bacasından, bir duman
Bir duman değil bu, memleketin uçup giden korkularıydı.
Samsun limanına bu gemiden atılan,
Demir değil
Sarılan ana yurda Kemal Paşa’nın kollarıydı.
…
ŞU SONSUZ KOŞU – CEYHUN ATIF KANSU
…
On Dokuz Mayıs’ın hür başına çelenk,
Kiraz mevsimi, gençlik ayı, gül ayı,
Bir bahar bahçesinde gönüller renk renk,
Şu sonsuz koşuya bak, sarmış yaylayı.
SAMSUN GÜZELLEMESİ – BEHÇET KEMAL ÇAĞLAR
Diner kaygıları her gözü yaşlının,
Samsun’da teselli sunar dalgalar,
Şavkı vurmuş üzere “O gün başlı”nın,
Yanar pırıl pırıl, yanar dalgalar.
…
Damla Karakuş
[email protected]
Instagram: biyografivekitap
