Lyrikline Türkiye Editörü Şair Metin Celal, platformu ve Türk şiirine olan ilgiyi AA muhabirine anlattı. Derlenen bilgilere nazaran, bünyesinde 84 lisanda 1375 şairin 12312 şiiri ve 18502 çevirisini paylaşan Lyrikline, 1999’dan beri yayında ve 2002’den beri de UNESCO dayanağında. Şiirlerin, şairlerin kendi sesinden kayıtlarını da barındıran Lyrikline, UNESCO Projesi olarak “Çağdaş, hudut ötesi kültürel değişimin eksiksiz bir formu” olarak önerildiğinde, Birleşmiş Milletler tarafından “Medeniyetler Ortası Diyalog Yılı” kapsamında, kayda paha bir kültürel proje olarak kabul edilmişti. Ayrıyeten 2005’te Kültür ve Cümbüş “Grimme Çevrimiçi Ödülü”, 2008’de de Almanya – Fikirler Ülkesi teşebbüsü tarafından “Fikirler Ülkesinde Dönüm Noktası” statüsüne paha görüldü…
(Orhan Veli)
Şimdi Lyrikline hakkında kısaca bilgilendiğimize nazaran, hususumuz Orhan Veli! Lyrikline editörleri, her yıl haziran ayında “Berlin Şiir Festivali” kapsamında bir ortaya geliyor ve yıllık istatistiklerini açıklıyor. Bu yılın datalarına nazaran de, dünya çapında en çok okunan ikinci şiir, Orhan Veli’den “Anlatamıyorum!” İlk sırada ise, İsveçli şair Herman Hesse’den “Stufen” var.
179 ülkeden okuru bulunan Lyrikline, Haziran 2018 – Mayıs 2019 ortasını kapsayan son istatistiğine nazaran en çok şiir okunan ülkelerini de açıkladı. Geçen yıl 137 bin 587 tekil ziyaretçi veren Türkiye, üçüncü sırada… Bu ortada en az şiir okunan ülke ise, Burundi. Onu takip eden ülkeler ise, Kenya, Nijerya, Belarus, Letonya…
Önce Şair Metin Celal röportajında küçük kesitlere, sonra da ülkeler listesinde ve en çok okunan Türk şiirlerinde birinci 10’a da göz atalım…
(Metin Celal)
RÖPORTAJDAN KESİTLER
Celal, Orhan Veli şiirinin ikinci sırada yer almasını şöyle kıymetlendiriyor:
“Bu alışılmış çok âlâ bir sonuç! Ben evvelki yıllarda katıldığımız toplantılardan ötürü Türkiye’nin üst sıralarda olduğunu biliyordum; lakin bu sene birinci kez Orhan Veli’nin şiiri o denli bir atak yaptı. ‘Anlatamıyorum’ şiirini hem Orhan Veli’nin kendi sesinden dinleyebiliyorsunuz hem yabancı lisanlarda çevirileri var. Sanıyorum bu da ilginin artmasına sebep oluyor. Başka şairlerimiz de tıpkı halde ilgi görüyor.”
*
Şiirlerin, şairlerin kendi sesinden verilmesini ise şöyle pahalandırıyor:
“Çeviri şiirler okuduğumuz vakit şiirin gerçek lisanındaki melodisini anlayamayız fakat şairin kendi sesinden dinlediğimiz vakit, o şiirin aslında nasıl okunması, nasıl hissedilmesi gerektiğini anlamak mümkün oluyor. Okurlar yabancı şairleri de dinlerse söylediğimi daha yeterli anlayacaklar.”
Türkiye’den şairlerin ilgisini de pahalandıran Celal, bu hususta da şu sözleri kullandı:
“Şahsen ben yaşayan ve ölmüş şairler ortasından Türkiye’yi yanlışsız temsil edebilecek şairlerin yer almasını istiyorum. O yüzden de sayıyı çokça tutmuyoruz. Benim dışımda doğal ki Berlin Şiir Şenliği’ne davet edilen Türk şairlerin de oraya gittiklerinde ses kayıtları alınıyor ve onların da tekrar çevirileri yayınlanıyor.”
*
Celal, Lyrikline’yi anlatırken bilhassa internette yer alan şiirlerin eksik ve yanlışlı olabileceğine de dikkat çekerek hususa şöyle bir açıklama getirdi:
“Genellikle internette şiirlerin tam ve yepyeni versiyonlarına ulaşamıyoruz. Bozulmuş, yanlış yazılmış şiirler olabiliyor. Lyrikline’da bu türlü bir durum yok, hepsi orjinal, müellifinden ve yayınevinden müsaade alınmış ona nazaran yayınlanmış eserler. Ayrıyeten o yapıtları okurken dünya lisanlarına çevrilmiş hallerini de okumak mümkün. Türk şairlerin dışında birçok yabancı şairin de Türkçeye çevrilmiş şiirleri sitede yer alıyor.”
EN ÇOK ŞİİR OKUNAN ÜLKELER
1 – Almanya
2 – ABD
3 – Türkiye
4 – Büyük Britanya
5 – Sırbistan
6 – Avusturya
7- İspanya
8 – İsviçre
9 – Rusya
10 – Fransa
EN ÇOK OKUNAN TÜRK ŞİİRLERİ
1 – Anlatamıyorum – Orhan Veli
2 – Hürriyete Yanlışsız – Orhan Veli
3 – Sevgilerde – Behçet Necatigil
4 – Masalların Masalı – Nâzım Hikmet
5 – İdiller Gazeli – Haydar Ergülen
6 – Angine Pektoris – Nâzım Hikmet
7 – Denizi Özleyenler İçin – Orhan Veli
8 – Hoş Havalar – Orhan Veli
9 – Büyük Beşerler – Nâzım Hikmet
10 – Belkim Bir Kertenkeleyim – Can Yücel
*
Damla Karakuş
Instagram:
