Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs salgını ile gayrette Türkiye’nin çok kritik bir devirde olduğunu söyledi.
“ÖNÜMÜZDEKİ 5-6 GÜN ÇOK ÖNEMLİ”
Prof. Dr. Ceyhan, şu anda epey önemli bir hadise artış süratiyle ilerlediklerini tabir ederek, “Dolayısıyla denetim etmemiz gereken hadise sayısı gitgide de artıyor. Yani 9-10 bin hadise varken olayı denetim altına almakla 100-150 bin olay olduğu vakit denetim altına almak çok farklı. Ve önümüzdeki 5-6 günlük müddette önlemlere yeteri kadar uymazsak o mühletin sonunda artık çok uğraşsak da bu durumu denetim altına almamız çok zorlaşabilir. O yüzden birinci olarak bu hadise artış suratını yavaşlatmak zorundayız. Aksi takdirde hem çok kayıp verebiliriz hem de sıhhat sistemine çok önemli bir yük biner ve sistem bunu taşıyamayabilir. Hasebiyle önümüzdeki 5-6 günlük müddette o önemli önlemleri almazsak kahır doğacaktır. Ancak bu dediklerim de yanlış anlaşılmasın. Bunu hastalığa karşı ‘5-6 gün sonra gevşeyebiliriz’ manasında demiyorum. Bu iş daha uzun sürecek; fakat bu 5-6 günde bu önlemlere sıkı bir biçimde uymalıyız” ifadelerini kullandı.
“KONTROLLÜ YAŞAMAYA DEVAM EDECEĞİZ”
Prof. Dr. Ceyhan, dünyada son hadise görülene kadar salgın riskinin koronavirüsü denetim altına almış ülkelerde de devam edeceğini savunarak, “Örneğin Çin, Güney Kore, Japonya bu işi denetim altına almaya başladı; lakin en ufak bir biçimde gevşerlerse ve öbür ülkelerde de olay görüldüğü için virüs çok rahatlıkla oraya girip 2’nci bir salgın dalgası başlatabilir. Bu bizim için de geçerli. Biz ülkemizde denetim altına alsak bile öbür ülkelerde salgın devam ediyorsa biz yeniden eski hayatımıza, 11 Mart öncesine dönmeyeceğiz. Yeniden denetimli bir halde yaşamaya devam edeceğiz. Tahminen kimi şeyler biraz daha gevşetilecek; fakat denetimli yaşama devam edeceğiz, bu da çok kısa bir müddet üzere görünmüyor. Biz bunu birkaç ayda denetim altına aldık diyelim; lakin dünyada bu virüs mutasyona uğrayıp bulaşıcılık özelliğini kaybetmezse 1 yıla yakın bir müddetten evvel olması mümkün değil üzere görünüyor” dedi.
“1 YILDAN EVVEL BİTMESİ KOLAY DEĞİL”
Prof. Dr. Ceyhan, salgının bitmesinin 3 yolu olduğunu söz ederek, “Bunlardan biri salgın çok süratli yayılır ve insanlığın yarısı hastalığı belirtili ya da belirtisiz bir formda geçirir ve bağışıklık kazanır, o vakit bitebilir. 2’nci olarak bir aşı bulunabilir. Son yol da virüsün bu ortada bir mutasyona uğrayıp, bulaşıcılık özelliğini kaybetmesidir ki bu birtakım grip salgınlarında görüldü. Örneğin bu mutasyon nedeniyle sars virüsü 8 ayda bitmişti. Şayet mutasyon olmazsa bu virüste bu işin bütün dünyada koronavirüs olaylarının bitmesi 1 yıldan evvel kolay üzere de görünmüyor” diye konuştu.
“AŞININ BULUNACAĞI GARANTİSİ YOK”
Prof. Dr. Ceyhan, aşı geliştirmenin yıllar içinde olabilecek bir şey olduğunu söyleyerek, “Örneğin bazen haberler çıkıyor ‘aşı bulundu’ diye. Aslında orada bahsedilen ‘biz bir molekül bulduk ve bu bir aşı adayı’ demek. Onun gerisinden hayvan deneyleri yapılacak, 4 fazda insan deneyleri yapılacak, bunların sonuçları alınacak; fakat faal ve muteber olduğu gösterilirse insanlara uygun bir aşı haline gelecek ve sonra da bu üretilecek. Pandemi hastalıklarla da en büyük dertlerden biri bütün dünyanın birebir ilaca gereksinim duymasıdır. Münasebetiyle bütün dünyaya yetecek formda aşı geliştirilmesi daha uzun bir vakit da alabilir. ‘Aşı katiyetle bulunacak’ diye bir garanti yok; zira bulunamayabilir, bulunsa bile bunun 1 sene evvelce insanlara uygulanması ve bütün ülkelerde birden uygulanması mümkün değil” sözlerini kullandı.
“TEDBİRLERİ ÂLÂ ALIRSAK, OLAY ARTIŞ SÜRATİMİZ YAVAŞLAR”
Türkiye’nin salgının başında çok uygun bir uğraş verdiğini de söz eden Prof. Dr. Ceyhan, “Türkiye baştan beri yani savaşın ön cephesinde âlâ bir uğraş verdi. Münasebetiyle biz virüsü ülkeye geç soktuk ve bu bize 2 avantaj sağlamış oldu. Birinci olarak art planda daha düzgün hazırlanma bahtımız oldu, ikinci olarak öbür ülkelerin tecrübelerini gözleme ve onlardan ders alma talihi sağladı; lakin bu ikinci cephede iş çok daha güç. Zira 1’nci cephede büsbütün devletin yaptıkları değerliydi lakin 2’nci cephe daha sıkıntı zira orada devletin yaptıkları yetmiyor. Ferdi müdafaa tedbirleri lazım, kurumsal tedbirler lazım, belediyelerin yapacakları lazım ve medya kıymetli, bütün bunların daima birlikte ahenk içinde çalışması lazım. ‘Bu bizde gerçekleşti mi?’ diye bakarsak hadise artış suratlarına bakarsak çok yeterli bir imtihan vermiyoruz şu anda. Lakin son 1-2 gündür sokağa çıkmaların azaldığını görüyoruz. Şayet bu bahiste daha hassas hale geldiysek bunun da tesirini 1 hafta sonra göreceğiz. Örneğin bugün virüsü alanlar ortalama 5-6 günden sonra belirtileri çıkacak. Biz şu anda 1 hafta evvel bulaşan hadiseleri görüyoruz. O halde demek ki 5-6 gün bu artış devam edecek. Biz şu an geri dönülmez bir yolda değiliz. Şayet önlemleri uygun alırsak olay artış süratimiz yavaşlar ve düzeliriz” dedi
