Yaklaşık 3 milyon 300 bin seçmenin bulunduğu ülkede seçime iştirak yüzde 62,9 olarak gerçekleşirken, Sinn Fein oyların yüzde 24,53’ünü alarak sandıktan birinci çıktı.
Ancak 160 sandalyeli parlamento için 42 aday gösteren Sinn Fein’in milletvekili sayısı 37’de kaldı. Onu yüzde 22,18 oy oranı ile takip eden merkez sağ Fianna Fail 38 milletvekili çıkararak parlamentoda Sinn Fein’in önüne geçti.
Oyların yüzde 20,86’ya gerileyen iktidardaki Fine Gael ise 35 milletvekilinde kaldı.
SİNN FEİN, KÜÇÜK PARTİLER VE BAĞIMSIZLARLA KOALİSYON KURACAK
Sinn Fein önderi Mary Lou McDonald, ikinci ve üçüncü gelen merkez sağ partilerle koalisyon için görüşmeye hazır olduklarını duyurdu. McDonald, iki büyük partiyle koalisyon kurulması halinde başbakanlığın dönüşümlü olabileceğini söyledi. Lakin her iki parti de Sinn Fein ile hükümet kurmayacaklarını ilan etmiş bulunuyor.
İrlanda’da hükümet kurmak için 80 milletvekili gerekiyor.
Sinn Fein’in daha küçük partiler ve bağımsız milletvekilleri ile de koalisyon kurması ihtimali bulunuyor.
Seçim sonuçlarına nazaran parlamentoya giren 21 bağımsız milletvekili oyların yüzde 15,39’unu aldı. Yeşiller yüzde 7,3 ile 12, Personel Partisi yüzde 4,38 ile 6, Toplumsal Demokratlar da yüzde 2,9 ile 6 ve Dayanışma – Kardan Evvel Halk partisi 5 milletvekili çıkardı.
Siyasi gözlemciler İrlanda’daki seçim sonuçlarını “tarihi” diye nitelendirirken, Sinn Fein’in 2016 seçiminde aldığı yüzde 13,8’lik oyu neredeyse iki katına çıkarmış olmasının altını çiziyor.
İRLANDA’NIN BİRLİĞİ İÇİN REFERANDUM İSTİYORLAR
İrlanda Cumhuriyet Ordusunun (IRA) siyasi kanadı Sinn Fein’in tarihinde birinci defa birinci parti pozisyonuna yükseldiği seçimin, Kuzey İrlanda’daki İngiltere ile birlik yanlısı kesitleri kaygılandıracağı belirtiliyor.
Beş yıl içinde iki İrlanda’nın birleşmesi için bir referanduma gidilmesini isteyen Sinn Fein’in, seçim zaferinin akabinde bu süreci. hızlandıracak adımlar atması ihtimali bulunuyor.
İngiltere’nin Avrupa Birliği ile vardığı Brexit mutabakatı kapsamında kendisine bağlı Kuzey İrlanda ile ortasında fiili bir hudut ve gümrük duvarı girecek olmasının da İrlanda’nın birliğini isteyen milliyetçilerin memnuniyetini artırdığına işaret ediliyor.
İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ta 12 Aralıkta yapılan erken genel seçimin Kuzey İrlanda ayağında da iki İrlanda’nın birleşmesinden yana partilerin milletvekili sayısı, İngiltere ile birlik yanlılarını geçmişti. İrlanda milliyetçisi Sinn Fein ve Toplumsal Demokrat Emekçi Partisi Londra’daki merkezi parlamentoya toplamda 9 milletvekili gönderirken, İngiltere yanlısı Demokratik Birlik Partisi (DUP) 8 milletvekilinde kalmıştı.
Bununla birlikte Sinn Fein milletvekilleri klâsik olarak Londra’daki parlamentoyu boykot ediyor ve sandalyelerini boş bırakıyor.
“DÜŞMAN” PARTİLER
Hükümetlerin 1932’den bu yana merkez sağ partiler Fine Gael ile Fianna Fail ortasında değiştiği Avrupa Birliği üyesi İrlanda’da Sinn Fein birinci kere bu iki partiyi geride bırakacak popülerliğe kavuştu.
İrlanda’da merkez sağ partiler ortasında 1920’lerdeki İrlanda iç savaşından bu yana devam eden düşmanlık nedeniyle koalisyon kurulamıyor.
Ülkenin en eski siyasi hareketi Sinn Fein, İrlanda’nın İngiltere’ye karşı verdiği bağımsızlık uğraşının öncüsü pozisyonundaydı. 20’nci yüzyılın başında Sinn Fein ve IRA’nın başlattığı silahlı çaba sonucunda, 1921’de İngiltere ile İrlanda’nın bağımsızlığını tanıyan muahede imzalandı.
İKİ İRLANDA
Yaklaşık 85 bin kilometrekarelik adanın çabucak hemen 6’da 1’ini oluşturan ve Protestanların çoğunlukta olduğu kuzeye ayrılma imkanı tanıyan muahedenin imzalanmasını takiben, kuzey bu hakkını kullanarak İngiltere’ye bağlanma kararı aldı.
Katoliklerin çoğunlukta olduğu adanın güneyinde ise muahedeyi kâfi bulanlar ile yetersiz olduğunu düşünenler ortasında 1922’de iç savaş patlak verdi. Bugünkü Fine Gail muahede yanlılarının, Fianna Fail ise muahedeye karşı çıkanların devamı pozisyonunda. Tarihi olarak her iki partinin kökü de Sinn Fein’e dayanıyor.
İRLANDA’DA TERÖR
Sinn Fein ve IRA, İngiltere’den bağımsızlık için başlattıkları çabayı 1960’lardan itibaren Kuzey İrlanda’yı da İngiltere’den ayırmaya ve nihayetinde iki İrlanda’yı birleştirmeye dönük bir çabaya dönüştürdü.
IRA, bu hedefle yıllarca gerçekleştirdiği terör hareketlerine, 1998’de İngiltere ile varılan ve Kuzey İrlanda bölgesel hükümetine kıymetli ölçüde yetki devranını öngören “Hayırlı Cuma” (Good Friday) muahedesi ile son verdi. Adanın hem kuzeyinde hem de güneyinde halk oyuna sunularak kabul edilen mutabakata, İrlanda, İngiltere ve Kuzey İrlanda’da Sinn Fein’in de ortalarında yer aldığı 8 siyasi parti imza koydu.
Anlaşmayı takiben silah bırakan IRA ile ilgili telaşlar İrlanda’nın kuzeyinde ve güneyinde vakit zaman yaşanan münferit suikastlar nedeniyle sürse de örgütün siyasi kanadı Sinn Fein, yasal bir siyasi aktör olarak adanın iki yakasında da aktifliğini artırarak sürdürüyor.
İki İrlanda ortasındaki hudut, İngiltere’nin Brexit sürecinde de kilit kıymette bir mevzu olarak öne çıkmıştı.
