Sinan Beyefendi, İncir Kuşları romanının izinde Bosna’ya yaptığı bir kültürel seyahatte rastlamış Meyra’nın öyküsüne. Gözyaşları içinde geçen bir yazım sürecinin akabinde da Meyra romanı doğmuş. İnsanın okurken hakikaten kanı donuyor. Tarihin kanlı yüzü, bu kere Meyra’dan gösteriyor kendini. Onunla nasıl tanıştı, Meyra yaşadıklarını nasıl anlattı, sordum. Sinan Beyefendi de yanıtladı. Çok yakında müellifliği ve tüm romanları hakkında söyleştiğimiz bir görüntü da gelecek.
Şimdi bu samimi, lakin can yakan gerçekleri anlatan röportajı okuyalım…
YAZARLIK BOŞ VAKİT MEŞGALESİ DEĞİL, BİR MESLEKTİR
– Kendi gözünden Sinan Akyüz kimdir?
Beni yanlışsız bir halde anlatan iki söz var. Birincisi, disiplinli biriyimdir. İkincisi de sabırlıyımdır. Bence disiplin ve sabır bir insanı muvaffakiyete götüren kilometre taşıdır. Yoksa pusula mı demeliyim?
– Yazmaya nasıl ve ne vakit başladınız? Ne vakit ben müellif olmalıyım dediniz?
Yazı, hayatıma birinci defa mesleğim sayesinde girdi. Mesleğim de gazetecilikti. Yeri geldi haber yazdım, yeri geldi röportaj yaptım, yeri geldi köşe yazısı yazdım. Ancak hayatımın son 30 yılı daima yazdım. Derken günlük yazılardan sıkıldığımı fark ettim. İşte o gün daha kalıcı bir yazı tipine yüzümü çevirip roman yazmaya başladım.
– Yazma rutininiz nedir?
Yazarlığı daima şöyle tanımlarım: “Yazarlık boş vakit meşgalesi değil, bir meslektir.” Ben bu ayrımın farkında olan biri olarak her gün yazıyorum. Bir öğretmenin her gün okuluna gittiği gibi… Bir hekimin her gün hastanesine gittiği gibi… Ben de her sabah uyanıp bir odadan öbür odaya geçiyorum ve işimin başına oturuyorum.
– Pekala, bugün baktığınızda çoksatan romanların muharriri olmak nasıl hissettiriyor? Birinci adımınızı bugün nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben kitaplarımı yazmaya başladığımda kendime bir gaye koymuştum. O gaye de şuydu: “Raf müellifi olmak!” Yani günümüz telaffuzuyla “long-seller!” Bu yüzden kısa vadeli çoksatan rafları hiç ilgimi çekmemişti. Lakin gelin görün ki yazdığım kıssalar okurda bir karşılık bulunca, çoksatan romanların muharriri gerçeğinden de kaçamadım. Elbette bu gerçeğin de sizin sırtınıza yüklediği birtakım yükler yok değil. Mesela, okurlarınız her yazdığınız yeni öyküyle eskileri karşılaştırıyor daima. Size puan veriyor.
“BİR İNSANIN HİSLERİ ÖLÜR MÜ HİÇ? BENİMKİ ÖLDÜ.”
– Meyra’dan konuşacağız. Bu öykü ile nasıl buluştunuz? Yazmaya nasıl karar verdiniz?
İncir Kuşları romanımın izinde Bosna’ya bir kültürel seyahat yapmıştım okurlarımla. Natürel benim dışımda tıpta bir de rehberimiz vardı. Bizi Ahmiçi Köyü’ne götürdü. Ve o köyde şunu öğrendim ki; Hırvat komşuları tıpkı köyde yaşayan Müslüman Boşnaklara katliam yapmışlar. Hatta köyde “48 Saat Kül ve Duman” adında da küçük bir müze var. Çok şaşırdım, zira biz daima Sırpların yaptığı katliamı biliyorduk. Cami hocası Becerikli Bey’in anlattıkları beni çok etkiledi ve böylelikle mevzuyu araştırma fikri doğdu bende.
– Meyra’nın öyküsünün en çarpıcı yanı, gerçek olması. Onunla tanışmanızı anlatır mısınız?
Benimle Bosna’ya gelen okurlarımı birkaç gün sonra havalimanına götürüp yolcu ettim ve ben Bosna’da kaldım. Tekrar Ahmiçi Köyü’ne gittim ve orada yaşayan beşerlerle görüşmeler yaptım. İşte o görüşmelerin birinde Meyra’nın ismini duydum. Sonrasında da kendimi Srebrenitsa’da buldum.
– Pekala, Meyra nasıl kabul etti anlatmayı?
Meğerse Meyra, savaş esnasında çektiği acılara dayanamayan ve intihar eden kız kardeşi Diba’ya kelam vermiş. Diba ona demiş ki; “Abla bana kelam vermeni istiyorum. Şayet bu savaştan sağ kurtulursan Sırpların bize yaşattıklarını bütün dünya bilmeli, öğrenmeli…” Meyra savaş sırasında ölen kız kardeşi Diba’ya verdiği kelamı tuttu galiba. O denli sanıyorum ki bu yüzden anlattı her şeyi bütün çıplaklığıyla.
– Şimdi nasıl bir Meyra var? Savaştan sonraki Meyra’yı da konuştunuz mu?
Bir insan yarım olur mu hiç? İşte Meyra da bunu gördüm. Yarım bir insan. Hatta o devir savaşı yaşayan bütün Müslüman Boşnaklar yarım bir insan. Savaştan sonraki Meyra’yı sorduğumda, bir gün bana motamot şöyle söyledi: “Bir insanın hisleri ölür mü hiç? Benimki öldü.”
OKURLAR KENDİ YAŞADIKLARI HAYATA ŞÜKREDECEKLER
– Yazarken nasıl birisiniz? Roman nasıl ilerler?
Ben bir müellif olarak ilhama inanmayan biriyim. Bilhassa de roman müelliflerinin ilhama gereksinimi yok. Pekala neye mi gereksinimimiz var? Yukarda da söylediğim üzere disiplin ve sabırlı olmaya. Yazarken de disiplinli ve sabırlıyım. Günde iki sayfa yazabiliyorum fakat. Düşünün ki son yazdığım roman 628 sayfa. İşte burada önemli bir sabır gerekiyor. Romana başlamadan evvel uygun bir kurgu oluşturuyorum. O düzgün kurgu romanın ilerleyen sayfalarında çok işime yarıyor. Ha! Bir de karakterlere misyonlarını uygun dağıtıyorum.
– Yalnızca Meyra değil, diğer savaş mağduru bayanlar ve acıları da var romanda… Meyra’dan sonra sizi en çok etkileyen hangisi?
Doğrusu bütün Müslüman Boşnakların yaşadıkları beni derinden sarstı. Aslında hepsi diğer bir Meyra.
– Savaşlar, kayıplar, acılar… Bu türlü bir roman yazarken nasıldınız? Yazma sürecinde size neler hissettirdi?
İnanın birçok vakit yüreğim sıkıştı, gözlerim yaşla doldu. Zira Müslüman Boşnakların yaşadıkları sıradan bir öykü değil. Sıradan olan bir şey varsa bu romanda, o da beşerler. Düşünün ki sıradan bir insansınız ve bir gün başınıza akla hayale gelmeyecek sıra dışı bir olay geliyor…
– Zaten roman da buna davet ediyor, “Bir insanın hisleri ölür mü hiç? Benimki öldü. Nasıl mı? Artık âlâ dinleyin!” Okuru neler bekliyor, müellifinden dinleyelim mi? Onları nasıl bir ruh hali bekliyor sizce?
Ben yazarken yutkunamadım. Okurlar da bence okurken yutkunamayacaklar. Birden fazla vakit ağlayacaklar, birden fazla vakit da kanları donacak. Bence kendi yaşadıkları hayata şükredecekler. Kaygı gördükleri şeylerin aslında ne kadar boş şeyler olduklarını görecekler.
TARİHİ VE SAVAŞI ANLATIYA TAŞIMAK GÜÇ BENCE
– Tarihi roman yazmanın en güç yanı sizce ne?
Tarihi ve savaşı anlatıya taşımak güç bence. Zira bahsettiğin husus vefatla, açlıkla ve yıkımla ilgili olunca, nereden ve nasıl anlatacağın sorusu değer kazanıyor.
– Meyra’nın ve daha birçok insanın acısından yola çıkıp siyasi problemlere de değiniyorsunuz. Vermek istediğiniz bildiriden konuşalım mı?
Bence siyasi problemler halkın başını yakan bahisler olduğu için ben de buna kayıtsız kalamıyorum. Bir ülkede bir savaş çıktığı vakit siyasi geçmişi bilmezseniz o savaşın neden çıktığını da bilmezsiniz.
– Yeni roman için çalışmaya başladınız mı? Onu da sorayım…
Henüz başlamadım. Şu sıralar bir çocuk kitabı hazırlığıyla meşgulüm. Lakin en yakın vakitte yeni bir öyküye başlayacağım.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Sinan Akyüz: Teşekkür ederim.
Meyra
Sinan Akyüz
Alfa Yay.
S.: 628
Kitabı satın almak için tıklayınız: alfakitap
*
Damla Karakuş
[email protected]
Instagram: biyografivekitap