İyi bir okur olmanın ehemmiyeti üzerine konuşalım mı biraz? Yeterli bir okur olmanın kıstası sizce ne? Kesinlikle okumamız gereken kitaplara bağlayıp size onlardan bahsedeceğim; lakin bir yandan da sayılacak daha pek çok şey var. Kuşkusuz lisan kullanımı en kıymetlisi. Latife Tekin ve Hasan Ali Toptaş, bir karşılıklı söyleşilerinde lisan üzerine konuşurken, bir metnin müziği olması gerekliliğinden bahseder örneğin. Siz en son kulağınıza en hoş notaların dolduğu hangi kitabı okudunuz? Okuyacağınız kitaba karar verirken ne kadar seçicisiniz?
Bir yandan da okuma alışkanlığımızı sürdürmemizin yansıması olarak vakitle dolu dolu bir kütüphane oluştururuz. Bazen bu da âlâ bir okur olduğumuzun göstergesi olur. Lakin bence bunun yanında o kitaplar üzerine saatlerce konuşabilmek de gerekir. Okuduğunu anlayan, anladığını aktaran insanlara dönüşmenin keyfini yaşarız. Ayrıyeten her okumaya başladığımızda heyecanlı olmak da, bana âlâ bir okur olmanın gerekliliği olarak geliyor. Olağan ki gerçek metinle karşılaşmış olmak da değerli; lakin heyecanı da canlı tutmalı. Sözcüklere heyecan duymak gibisi var mı?
Tanıştığımızdan bu yana, Sevgili İsmail Kün ile fırsat buldukça edebiyat üzerine sohbet ediyoruz. Artık bu türlü bir bahiste yazmaya başlayınca ona da sordum. Yanıtını olduğu üzere aktarmak isterim:
“Bence âlâ okur öncelikle kendini zorlayacak kitap arayandır. Eğitim sürecinde okunması gereken kitapları, klasikler ve çağdaş kitapları istikrarlı okuyan ve dünya edebiyatından haberdar olandır. Birebir çeşitte değil her tıp yazının en ilgilendiği (felsefe, sosyoloji, bilim, edebiyat, şiir vs) birkaç alanda daima yayın takip edendir…”
İyi bir okur olmak için uzun bir yol yürümek gerekiyor sanırım. Hiç “Oldum!” diyemeyeceğim, lakin daima olgunlaştığını hissettiğin lezzetli bir yol bu. Artık klasikler ortasına girmiş, kesinlikle okunması gereken, bizi düzgün bir okur olmaya taşıyacak kitaplardan bahsedelim. Ben seçtiklerimden paylaşmak istiyorum sizinle. Siz de fikirlerinizi paylaşın ki çoğalalım…
Bu ortada hala okumayanınız varsa, Sahaf İsmail Kün ile röportajımız için tıklayınız.
KUYUCAKLI YUSUF
İlk Basımı 1937 yılında “Yeni Kitapçı” tarafından basılan roman, Sabahattin Ali’nin roman tipinde birinci yapıtıdır. Kuyucaklı Yusuf konusu itibariyle ailesinin katledilmesiyle sahipsiz kalan dokuz yaşındaki Yusuf’un olayı soruşturmak için Kuyucak’a gelen Nazilli Kaymakamı Selahattin Beyefendi tarafından evlatlık alınması ve çocuğun daha sonraki hayatı anlatılmaktadır. Edebiyat eleştirmenlerine nazaran Yusuf karakteri, köyden kente göç edip kent hayatına ahenk sağlayamayan insan tipinin habercisi olarak kıymetlendirilmektedir.
Kuyucaklı Yusuf
Sabahattin Ali
Yapıkredi Yay.
S.: 220
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
TUTUNAMAYANLAR
Ülkemizin en kıymetli müelliflerinden biri olan Oğuz Atay’ın yazıldığı devirde büyük tartışma konusu olmuş yapıtı Tutunamayanlar, 1972 yılında yayımlanmıştır. Eser, bilinç-akışı tekniğiyle periyoda damgasını vurarak Türk Edebiyatı’nda yeni bir çağı başlatmıştır. Pek çok eleştirmen, Tutunamayanlar’ı Türk Dili’nde yazılmış en düzgün eser olarak kıymetlendirmektedir. Tutunamayanlar Oğuz Atay ismiyle özdeşleşmiş bir roman olarak, büyük muharririmizin hayatından izler taşımasıyla da kısmen otobiyografik bir eser olarak da kıymetlendirilebilir. Roman, son derece üst seviye lisanıyla çevirisi en güç romanlar ortasında yer alır. Tutunamayanlar, yalnızca birkaç lisana çevrilebilmiştir. “Het leven in stukken” adı altında Flemenkçeye (Hollanda Dili) çevrilen eser, yapıtın Hollandalı tercümanına ödül kazandırmıştır.
Tutunamayanlar
Oğuz Atay
İletişim Yay.
S.: 724
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
ANAYURT OTELİ
Bir oteli yönetmekle bir kurumu, geniş bir işletmeyi, bir ülkeyi yönetmek tıpkı şeydi aslında. İnsan kendini, imkanlarını tanımaya, gerçek sorumluluğun ne olduğunu anlamaya başlayınca bocalıyordu, dayanamıyordu. Ülkeleri yönetenler güzel ki bilmiyorlardı bunu; yoksa bir otel yöneticisinin yapabileceğinden çok daha büyük hasarlar yaparlardı yeryüzünde. Defteri kapadı. Ne gereği vardı artık bunları yazmanın ya da birkaç satır yazıp bırakmanın?
Anayurt Oteli
Yusuf Atılgan
Can Yay.
S.: 128
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
SAATLERİ AYARLAMA ENSTİTÜSÜ
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiiri sembolist bir söz üzerine kurulmuştur. Birebir anlatım biçimi romanlarına da vakit zaman sirayet eder. “Saatleri Ayarlama Ensitüsü” toplumumuzun bu değişme süreci içindeki durumunu, fertten yola çıkarak topluma varan bir teknikle anlatıyor.
Saatleri Ayarlama Ensitüsü
Ahmet Hamdi Tanpınar
Dergah Yay.
S.: 400
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
KÜÇÜK KARA BALIK
Kalemini çocuk kıssalarına ve halk masallarına adamış İranlı öğretmen ve muharrir Samed Behrengi, ölümsüz yapıtı Küçük Kara Balık ile cüretin, azmin ve dayanışmanın umut dolu hikayesini anlatıyor. Dünyanın vicdanı olan müelliflerden biridir Behrengi. Ne memnun ki genç nesillerimiz da onu okumaya; barış, insancıllık ve dayanışmayla dopdolu bu yürek daima atmaya devam edecek.
Küçük Kara Balık
Samed Bahrengi
Çev.: Lena Mahmoudi Azar
Doğan ve Egmont Yay.
S.: 60
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
KÜÇÜK PRENS
“Hoşça git,” dedi tilki. “Vereceğim sır çok kolay: İnsan fakat yüreğiyle baktığı vakit doğruyu görebilir. Gerçeğin mayası gözle görülmez.” Küçük Prens unutmamak için tekrarladı: “Gerçeğin mayası gözle görülmez.”
Küçük Prens
Antoine de Saint-Exupery
Çev.: Tomris Uyar, Cemal Süreya
Can Çocuk Yay.
S.: 112
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
ŞEKER PORTAKALI
Acı dolu bir hayat sürdürmek ve bunu ömrün olağan seyri üzere kabul etmek, ta ki hayattaki en gerçek ve karşı konulamaz acının ne olduğunu öğrenene kadar… Şeker Portakalı; yoksulluk ve sevgisizlik içinde yaşayan küçük Zeze’nin dünyasını, okuyucusuna sırf minik bir çocuğun gözünden değil, kozmik bir hakikat penceresinden sunuyor. Brezilyalı müellif Jose Mauro de Vasconcelos’un 1968’de yayımlanan Şeker Portakalı isimli yapıtı, yalın anlatımı ve çarpıcı kıssasıyla dünya edebiyatının unutulmaz başyapıtları ortasında yer alıyor. Müellifinin hayatından izler taşıyan eser, bir çocuğun iç dünyasından yola çıkarak tüm insanlığa acıyla yoğrularak olgunlaşmanın tartısını duyumsatıyor.
Şeker Portakalı
Jose Mauro de Vasconcelos
Çev.: Emrah İmre
Can Çocuk Yay.
S.: 200
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
MARTI
Çehov 1895’te tiyatro eleştirmeni ve dramaturg A. S. Suvorin’e yazdığı mektupta Martı ‘dan şöyle kelam eder: “Üç bayan, altı erkek karakterin yer aldığı, görünümlü (göl görünecek arkada), dört perdelik bir güldürü; çokça edebi lakırdı, az aksiyon, seksen kilo kadar da aşk… Tüm dramaturji esaslarının tersine piyes forte başlayıp, pianissimo bitecek.” Hakikaten de bu oyunda 19. yüzyılın klâsik olay örgüsünü tersyüz etmiş, tıpkı Martı ‘daki genç oyun muharriri Treplev üzere, yeni biçimler keşfetmiştir. Gerçek hayata öykünerek dünyevi, gündelik ve sıradanla, değerli ve önemli olanı yan yana getirmiştir. Oyunun karakterleri kendileriyle, hayattan beklentileriyle, özlemleriyle ziyadesiyle meşguldür. Hepsi de muvaffakiyet, memnunluk ve bütünlük arayışındadır. Onlarda ağır basan öteki bir yerde olma hasreti; fırsatların boşa harcandığına, umutların boşa çıktığına dair bir his Çehov’un esas karakteristiğidir.
Martı
Anton Pavloviç Çehov
Çev.: Ataol Behramoğlu
İş Bankası Kültür Yay.
S.: 94
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
SİMYACI
Dünya edebiyatının fenomenleri ortasında yer alan Simyacı, yayımlandığı günden bugüne pek çok hayata dokunmaya devam ediyor. Brezilyalı muharrir Paulo Coelho tarafından 1988 yılında yayımlanan eser, Doğu ve Batı dünyasına birebir pencereden ışık tutuyor… Simyacı, Santiago ismindeki Endülüslü bir çobanın İspanya’dan başlayıp Mısır’da sona eren seyahatini mevzu ediniyor. Gördüğü bir hayal üzerine sahip olduğu her şeyi gerisinde bırakan Santiago’nun bu serüveni, onu düşlerine kavuşturduğu kadar hayatın hakikatine de ulaştırıyor…
Simyacı
Paulo Coelho
Çev.: Özdemir İnce
Can Yay.
S.: 166
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
BÜLBÜLÜ ÖLDÜRMEK
1960 yılında yayımlandığından bu yana bütün edebiyatseverlerin gönlünde özel bir yer edinen, Pulitzer ödüllü Bülbülü Öldürmek Amerika’nın güneyinde yaşanan ırkçılığı ve eşitsizliği bir çocuk kahramanın, Scout Finch’in gözünden anlatıyor. Harper Lee, kullandığı yalın ancak çarpıcı lisan aracılığıyla adalet, özgürlük, eşitlik ve ayrımcılık üzere hâlâ aktüel temaları, Scout’un büyüyüş hikayesiyle birlikte dokuyarak, düzgünlük ve berbatlığı hem ferdi hem de toplumsal seviyede mercek altına alıyor. Bir “zenci”nin haksız yere suçlanması üzerinden gelişen olaylar; önyargılar, riyakârlık, sınıf ve ırk çatışmalarıyla beslenen küçük Amerikan kasabasının hudutlarını aşıp, beşerler ortası münasebette adaletin ve dürüstlüğün değerini anlatan üniversal bir öyküye dönüşüyor.
Bülbülü Öldürmek
Haper Lee
Çev.: Ülker İnce
Sel Yay.
S.: 355
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
UÇURTMA AVCISI
Afgan asıllı Amerikalı Müellif Khaled Hosseini’nin kaleme aldığı Uçurtma Avcısı, yüreklere işleyen öyküsüyle yayımlandığı günden itibaren en çok satan romanlar ortasında yer alıyor. 2003 yılında İngilizce olarak yayımlanan eser, muharririn hayatından izler taşıyor. Roman, uzun yıllardır siyasi karışıklıklar ve savaşlarla gündeme gelen Afganistan’daki insanlık dramına dikkat çekiyor. Konusu arkadaşlık üzerine kurulmuş olan Uçurtma Avcısı, insanlığa ilişkin ortak hislerle tüm dünyayı kucaklıyor. Yapıtında dostluk bağlarının yanı sıra baba sevgisi, fedakarlık, palavra ve ihanet üzere hususları da ustalıkla işleyen muharrir, okurlarını ülkeler ve vakitler ortası bir seyahate çıkarıyor. Uçurtma Avcısı, sahip olduğu üniversal tema ve fazilet dolu iletisi ile ömür uzunluğu unutulmayacak bir ders niteliği taşıyor.
Uçurtma Avcısı
Khaled Hosseini
Çev.: Püren Özgören
Everest Yay.
S.: 375
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
1984
Distopya olarak nitelendirilen George Orwell’ın bu şahane yapıtı, geçmişin aslında ne kadar da gelecekten izler taşıdığını ortaya koyuyor. 1948’de kaleme aldığı bu eser ile Orwell, günümüz çağdaş dünyasına bir protesto bırakıyor. Her ne kadar kitabında 1984 yılını tasvir etse de kitabın derinliklerinde bugünden izler de bulabilmeniz mümkün. Bu durumda elbette ki George Orwell’ın ileri görüşlülüğü tesirli. Sovyet Rusya’ya bir tenkit niteliğinde olan bu kitap, günümüz siyasetinin baskısı, toplumdaki adaletsizliği, insanların tek tipleştirilmek istenmesi, zihnin denetimi ve kişiselliğin yok edilmesi üzere kavramlar üzerinde de duruyor. Ütopik olduğu kadar gerçekçi istikametlere de yer veren roman, sizi yaşadığınız toplum tertibi içerisinde de düşünmeye davet ediyor.
1984
George Orwell
Çev.: Celal Üster
Can Yay.
S.: 352
Kitabı satın almak için tıklayınız: D&R
*
Damla Karakuş
Instagram:
