Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına virüs diye isimlendirilen mikropların neden olduğunu söz eden Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Abdülkadir Yıldırım, “Hastalık çoklukla insanlara, kenelerin kan emmesi sonucu yahut bulunan kenelerin çıplak elle toplanması ve ezilmesi ile bulaşır. Hastalık hayvanlarda belirtisiz olarak seyredebilir. Bu nedenle de hayvanınız sağlıklı görünse bile hastalık bulaştırabilir. Hastalık, bedeninde virüs taşıyan hayvanların kanlarına, beden sıvılarına yahut öbür dokularına temas etmekle bulaşabilir. Hastalık, virüsü taşıyan insanların kan ve beden sıvılarına temas sonucu da bulaşabilir.” dedi.
“KAPALI GİYSİLER GİYİLMELİ”
Keneden korunmak için riskli alanlara giderken açık renkli giysilerin tercih edilmesi gerektiğine dikkat çeken Yıldırım, “Keneler uçmaz, zıplamaz, kesinlikle insan bedeninde kan emmek için tutunabileceği bir yere ulaşmak emeliyle tırmanırlar. Bunun için mümkün olabildiğince kapalı giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorap içine alınmalı yahut çizme giyilmesi tercih edilmelidir. Riskli alan dönüşlerinde kesinlikle kişi kendi bedenini ve çocuklarının bedenini kene istikametinden denetim etmelidir. Bilhassa kulak ardı, koltuk altları, kasıklar ve diz gerisi dikkatli incelenmelidir.” diye konuştu.
“ÇIPLAK ELLE TEMAS EDİLMEMELİ”
Vücuttan kene çıkarılırken dikkat edilmesi gerekenleri anlatan Yıldırım, bedene tutunmuş kenenin en kısa müddette tutunduğu, en yakın kısmından uygun bir gereçle çıkarılması gerektiğini vurguladı.
Yıldırım, “Kene ısırıkları sıklıkla ağrısız olduğu için, ekseriyetle ısırılan bireyler keneyi lakin ısırılmadan sonra, hatta kene kan emerek şiştikten sonra fark ederler. Kene ne kadar kısa müddette bedenden uzaklaştırılırsa hastalık riski de o kadar azalır. Kenenin tutunduğu yerden çıkarılması süreci sırasında asla çıplak elle temas edilmemeli, eldiven giyilmelidir. Bedene tutunmuş kene bedene tutunduğu en yakın kısmından uygun bir materyalle tutularak çıkarılmalıdır. Çıkarılma süreci sırasında kenenin başının içeride kalması KKKA hastalığı açısından bir risk oluşturmamaktadır. Kene çıkarıldıktan sonra tendürdiyot üzere antiseptik bir solüsyon uygulanmalıdır. Çıkarılan kene, içinde çamaşır suyu, alkol yahut insektisit vb. bulunan ağzı kapaklı bir şişe içine atılarak öldürülmelidir. Şayet kene incelenmek üzere laboratuvara gönderilecekse cam bir tüp yahut küçük kavanoz içinde kapatılarak saklanmalıdır.” tabirlerini kullandı.
“ELLER SABUNLA YIKANMALI”
Kişinin bedenine tutunan keneyi çıkaramaması halinde en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmasının değerli olduğunun altını çizen Yıldırım, “En kısa vakitte kenenin bedenden çıkarılması sağlanmalıdır. Hasta için kullanılan gereçler sızdırmayan bir torbaya yahut kutuya atılmalıdır. Eldivenler çıkartılıp uygun biçimde atılmalı, eller sabunla yıkanmalıdır. Kene çıkartılırken ucu sivri forseps kullanılmamalıdır. Keneleri bedenden uzaklaştırmak maksadıyla, kenelerin üzerine sigara basmak, kolonya, gazyağı, alkol ve gibisi kimyasal eserler dökmek üzere metotlara başvurulmamalıdır. Keneyi çıkartmak için kıvrılma yahut katlanma halinde hareketler yapılmamalıdır. Çıplak elle kene çıkartılmaya çalışılmamalıdır.” açıklamasında bulundu.
“AÇIK RENKLİ ÖRTÜ SERİLEREK OTURULMALI”
Tarım ve hayvancılıkla uğraşan bireylerin keneye karşı daha fazla dikkatli olması gerektiğinin altını çizen Yıldırım, “Bu bireyler bedenlerini, çocuklarının bedenlerini ve elbiselerini sık sık kene tarafından denetim etmelidirler. Kene cımbız yahut eğri uçlu pens üzere uygun bir gereçle bedene tutunduğu en yakın noktadan tutularak çıkarılmalı, hiçbir biçimde elle ezilmemelidir. Kene çıkartıldıktan sonra kişi bilgilendirilerek 10 gün mühlet ile takip edilmeli, ani başlayan ateş, baş ağrısı, ağır halsizlik, bulantı, kusma, ishal ve kanama üzere şikayetlerin olması durumunda sıhhat kuruluşuna başvurması gerektiği vurgulanarak söylenmelidir. Hasta bireylerin kanlarına yahut öbür beden sıvılarına korunmasız bir formda dokunulmamalıdır. Piknik hedefli olarak su kenarları ve otlak halindeki yerlerde bulunanlar döndüklerinde, kesinlikle üzerlerini kene bakımından denetim etmeli ve kene varsa adabına uygun olarak bedenden uzaklaştırmalıdır. Çalı, çırpı ve gür ot bulunan yerlerden uzak durulmalı, bu üzere yerlere çıplak ayakla yahut kısa giysilerle girilmemelidir. Piknik yahut kamp alanlarında yere direkt temas edilmeden, açık renkli örtü serilerek oturulmalıdır.” dedi.
“KORUMA TEDBİRLERİ ALINMALI”
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Yıldırım, “Hayvanların kanlarına ve başka beden sıvılarına korunmasız bir biçimde dokunulmamalıdır. Hayvan kanı, dokusu yahut hayvana ilişkin başka beden sıvıları ile temas sırasında eldiven, önlük, gözlük, maske üzere müdafaa tedbirleri alınmalıdır. Hayvanlarda kene gayreti yapılmalıdır. Hayvan barınakları kenelerin yaşamasına imkan vermeyecek biçimde yapılmalı, kene gayreti yapıldıktan sonra, çatlaklar ve yarıklar tamir edilerek badana yapılmalıdır. Hayvan sahipleri, hayvanlarını ve hayvan barınaklarını kene ve öteki dış parazitlere karşı uygun ektoparaziter ilaçlarla yılda en az iki sefer ilaçlamalıdır. Uğraşta köydeki hayvanların ve barınaklarının tamamının eş vakitli kene ve öbür ektoparazitlere karşı ilaçlanması gerekmektedir. Genel olarak geniş etraf ilaçlamaları yararlı görülmemektedir.” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
