Teknoloji Tarihi – 7.Bölüm: ”100 milyon kişiyi öldüren, tarihin en büyük salgını: İspanyol gribi”
”Son günlerde Çin’de görülen ve büyük bir salgına dönüşen koronavirüs, şu ana kadar 107 kişinin vefatına neden oldu. Lakin dünya tarihine baktığımızda, daha vahim sonuçların olduğunu görüyoruz. Artık sizlerle birlikte 1918-1920 yıllarına küçük bir seyahat gerçekleştirip, bilimin çaresiz kaldığı ve 50-100 milyon ortası insanın vefatına neden olan İspanyol gribine yakından bakacağız.”
Birinci Dünya Savaşı sona ermiş ve halk yaralarını sarmaya başlamıştı. Lakin tarihler 11 Mart 1918’i gösterdiğinde ABD‘nin New Mexico eyaletinde, ölümcül bir virüs olayı ortaya çıktı.
H1N1 virüsünün (bilinen ismiyle domuz giribi) bir alt çeşidinin yol açtığı ölümcül salgın, birinci başlarda önemsenmese de 1918’in son aylarına hakikat Türkiye dahil birçok ülkeye yayıldı.
Birinci Dünya Savaşı’nın son yıllarında bütün dünyayı tesiri altına alan ve İspanyol gribi olarak isimlendirilen ölümcül grip salgını, kimi tarihçilere nazaran savaşı bitiren en değerli etkenlerin başında gelmiştir.
SALGININ ÖNLENEMEZ İLERLEYİŞİ
O yıllarda pek de gelişme gösteremeyen sıhhat dalı, grip salgınının yayılmasını engelleyemedi. Zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok daha çok sağlıklı genç erişkinleri etkileyen İspanyol gribi, ABD’den İngiltere’ye, Fransa’dan Hindistan’a kadar birçok bölgeye süratlice yayıldı.
Gribin tesirleri birinci olarak ABD’de ve daha sonra Avrupa’da hissedilmeye başlandı. ABD nüfusunun yüzde 28’lik bir kısmı bu hastalığa yakalandı ve yaklaşık 675 bin Amerikalı hayatını yitirdi.
Ardından öbür ülkelerden de vahim sonuçlar gelmeye başladı. İngiltere’de 250 bin ve Fransa’da 400 bin kişi İspanyol gribine yenik düşerek öldü.
Virüs salgınından en fazla etkilenen ülkelerden biri olan Hindistan’da ise yaklaşık 17 milyon insan hayatını yitirdi.
Ayrıca ünlü düşünür Max Weber de 1920 yılında bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetti.
100 MİLYONA YAKIN İNSAN ÖLDÜ
18 ay süren önlenemez salgın nedeniyle dünya genelinde, 100 milyona yakın insan hayatını yitirdi. O devirde yaşayan dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 5’inin vefatına neden olan İspanyol gribi, insanlık tarihinin bilinen en büyük grip salgını olarak tarihe geçti:
İSPANYOL GRİBİ BELİRTİLERİ
İspanyol gribine yaklanan hastalarda gözlemlenen belirtiler, olağan grip salgınlarına hiç benzemiyordu. Teneffüs zahmeti yaşayan hastaların yüzü daha sonra kızıl bir renge bürünüyor ve akabinde bu renk maviye dönüyordu. Hastalar öldüğünde ise yüzleri simsiyah bir renge bürünüyordu.
GÜNÜMÜZDE HÂLÂ ARAŞTIRILIYOR
İspanyol gribi ismi verilen virüs salgınının üzerinden 100 yılı aşkın bir müddet geçmesine karşın virüsün arkasındaki sır perdesi şimdi aralanmış değil.
Yıllar sonra açılan kimi toplu mezarlardan alınan örnekler sonucunda, domuz gribine sebep olan H1N1 virüsü örneklerine rastlansa da 2005’te Ann Reid ile birlikte virüsün gen dizilimini bulan Amerikalı bulaşıcı hastalıklar uzmanı Jeffery Taubenberger, hâlâ cevaplayamadıkları birçok sorunun olduğunu söylüyor.
Bu nedenle hayatlarının baharında ve sağlıklı olan 100 milyona yakın insanı, bu hastalık karşısında bu kadar zayıf kılan şeyin ne olduğu tam olarak bilinmiyor.
NEDEN İSPANYOL GRİBİ İSMİ VERİLDİ
Salgın birinci olarak İspanya’da değil, ABD’de başladı. Pekala neden bu ölümcül virüse İspanyol gribi deniyor?
İspanyol gribi olarak isimlendirilmesinin sebebi İspanya’nın, Birinci Dünya Savaşı’nda yer almamış olması. Savaşa katılan ülkelerde uygulanan askeri sansür nedeniyle Avrupa devletlerinde, bu salgından hiç kelam edilmedi. Lakin İspanyol basını, salgın konusunu birinci kez gündeme getirdi ve ismi İspanyol gribi olarak kaldı.
Teknoloji Tarihi’nin başka kısımlarına aşağıdaki ilişkilerden ulaşabilirsiniz. Bir sonraki Teknoloji Tarihi seyahatimizde görüşmek üzere. Hoşçakalın.
-
Teknoloji Tarihi 1. bölüm:
-
Teknoloji Tarihi 2. bölüm:
-
Teknoloji Tarihi 3. kısım:
-
Teknoloji Tarihi 4. kısım:
-
Teknoloji Tarihi 5. kısım: 60 yıllık çözülemeyen gizem: Dyatlov geçidi vakası
-
Teknoloji Tarihi 6. kısım: Uzaylılar Dünya’ya indi tezi: Roswell UFO vakası
Aşağıdaki ilişkiden Ensonhaber Teknoloji Instagram hesabını takip ederek, yeni bilim ve teknoloji haberlerine anında ulaşın.
